Padalec zwyczajny

łac: Anguis fragilis
ang: Slow (Blind) worm

Występowanie:
Padalec zwyczajny jest powszechnie występującą jaszczurką w całej Europie, Anglii, Szwecji oraz Azji Mniejszej. W Polsce występuje na terenie całego kraju.

Morfologia:
Jest niejadowitą, beznogą formą jaszczurki, przypominającą swym wyglądem węża – z tego powodu powszechnie mylony jest ze Żmiją zygzakowatą i w efekcie często tępiony przez ludzi. Ciało Padalca jest wydłużone, krępe, głowa mała i słabo odgraniczona (brak przewężenia szyjnego), ogon lekko zaokrąglony, słabo zaznaczony (brak jednoznacznej granicy między ogonem a tułowiem), zakończony wyrostkiem. Podobnie jak u innych jaszczurek ogon jest łamliwy. Długość ciała nie przekracza 50cm. u samic i 40cm. u samców. Posiada małe, owalne łuski, tworzące gładką powierzchnię ciała. Ubarwienie grzbietowe jest brunatne, brunatno-brązowe, popielate lub oliwkowe o miedzianym połysku z często biegnącymi wzdłuż grzbietu dwoma ciemnymi liniami. Strona brzuszna jest popielata, szarawa. Dymorfizm płciowy słabo zaznaczony. Samica zwykle jest większa od samca, o ciemniejszej wręcz czarnej stronie brzusznej. Znanych jest wiele odmian ubarwienia tego gada, rzadką i najpiękniejszą jest „odmiana turkusowa”. Pełza wolno, szerokimi skrętami.

Środowisko życia i zimowanie:
Jest gadem o aktywności zmierzchowej oraz nocnej. Zamieszkuje powierzchnie nizinne, wyżynne oraz góry. zasiedla lasy mieszane, liściaste i iglaste, śródleśne polany i łąki, parki miejskie, tereny rolne, torfowiska. W Polsce nie przekracza 1200m n.p.m., w Alpach dochodzi nawet do 2000 m n.p.m. W ciągu dnia przeważnie przebywa w ukryciu, sporadycznie można go spotkać wygrzewającego się na piasku, lecz zazwyczaj unika miejsc o silnym nasłonecznieniu. W sen zimowy zapada podobnie jak inne gady, na jesieni – w październiku. Padalce zimują grupowo np. w norach gryzoni. Ze snu budzą się w okolicy marca i kwietnia.

Rozmnażanie:
Okres godowy padalce rozpoczynają już w połowie kwietnia i trwa on do końca czerwca. Jest gatunkiem jajożyworodnym (rozwój jaj odbywa się w organizmie samicy i trwa około trzech miesięcy), rodzenie młodych (max. do 16 sztuk) trwa od końca lipca do września.

Zagrożenia:
Przede wszystkim naturalni drapieżnicy: ptaki drapieżne, ssaki m.in. lisy, tchórze, łasice, inne gady oraz płazy odżywiające się młodymi padalcami. Tereny zurbanizowane i wykorzystywane przez człowieka. Jest stale tępiony ponieważ mylony jest ze żmiją.

Ochrona:
Padalec zwyczajny objęty jest ochroną ścisłą. Ochronie tego gatunku sprzyja edukacja społeczeństwa, monitorowanie liczebności i zachowania lokalnych populacji, zachowanie i ochrona naturalnych siedlisk gada.