Żaba jeziorkowa

łac: Rana lessonae (Pelophylax lessonae )
ang: Pool frog

Występowanie:
Żaba jeziorkowa zasiedla tereny Europy środkowej i wschodniej, południową część Półwyspu Skandynawskiego. Zasiedla również tereny Rosji, Serbii i Rumunii. W Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju. Zamieszkuje tereny nizinne, nie przekraczające 600m n.p.m., na południu spotykana również na wysokości około 1400-1500m n.p.m.

Morfologia:
Zaliczana jest do „żab zielonych”. Jej wielkość nie przekracza 9cm ciała. W ogólnym pokroju morfologicznym przypomina Żabę wodną (Rana esculenta). Ciało masywne, wydłużone, głowa nieoddzielona od reszty ciała o zaokrąglonym i zwężonym pysku. Posiada silne nogi, palce tylnych kończyn połączone są dobrze rozwiniętą błona pławną. Tylne nogi w stosunku do osi ciała ustawione są prostopadle. Występują na nich modzele podeszwowe służące do zagrzebywania się w ziemi. Skóra wilgotna i gładka. Ubarwienie strony grzbietowej jest zielone, okolica biodrowa pokryta jest dużą, rdzawą lub brązowo-rdzawą plamą. Wzdłuż grzbietu biegnie wąska, jasna linia kręgowa. Powierzchnia grzbietowa pokryta jest kilkoma ciemnymi plamami. Plamistość występuje po brzeżnych stronach brzucha, łącząc się z czarnym, bocznym obramowaniem powierzchni bocznych tułowia. Zewnętrzna strona tylnych kończyn jest rdzawo-brązowa z brunatnymi plamami. Uda tylnych nóg są koloru żółtego, na tle których występuje czarna plamistość, tworząc charakterystyczny wzór. Skóra powierzchni brzusznej biała, zazwyczaj bezplamista. Dymorfizm płciowy najłatwiej zauważalny w okresie godowym u samców, które przybierają jednolicie jasnozieloną barwę wpadającą w żółty odcień. Samiec posiada białawe pęcherze głosowe (rezonatory) umieszczone z obu stron głowy. Poza porą godową samica jest większa od samca, o ciemniejszym ubarwieniu ciała i intensywniejszej barwie plamistości i bardziej kontrastowej linii kręgowej.

Środowisko życia i zimowanie:
Jest gatunkiem ściśle związanym ze środowiskiem wodnym, o aktywności wyłącznie dziennej. Żyje w małych, płytkich i gęsto zarośniętych zbiornikach wodnych. Są to głównie wody stojące np. rowy melioracyjne, glinianki, śródleśne stawy, pas przybrzeżny większych jezior. Podczas okresu godowego odbywa wędrówki lądowe. W sen zimowy zapada we wrześniu. Zimuje na lądzie zagrzebana w ziemi.

Rozmnażanie:
Rozród bardzo podobny do żaby wodnej (Rana esculenta). Tuż po przebudzeniu się ze snu zimowego, odbywa wędrówkę do docelowego zbiornika wodnego, w którym odbywa gody. Samce nawołują partnerki głośnym odgłosem godowym, tzw. „rechotem”. Największa intensywność godów przypada od kwietnia do czerwca. Po złączeniu się osobników w pary, samiec obejmuje samicę silnym uchwytem kończyn przednich, zwanym ampleksusem. Zapłodnienie jest zewnętrzne. Samica składa skrzek w postaci dużych, nieforemnych kul na dnie zbiornika wodnego nocą. Przeobrażenie kijanek odbywa się po ok. 4 miesiącach.

Zagrożenia:
Głównym zagrożeniem jest zanikanie naturalnych siedlisk, często związanych z działalnością człowieka, np. osuszaniem terenu oraz nieprawidłowo prowadzonymi procesami melioracji, zasypywanie zbiorników wodnych. W czasie wędrówek żaby giną również na drogach szybkiego ruchu. Innym zagrożeniem jest także pogarszanie się jakości wód w skutek zanieczyszczania zbiorników środkami ochrony roślin i herbicydami. W czasie wędrówek żaby giną również na drogach szybkiego ruchu.

Ochrona:
Zaleca się tworzenie nowych zbiorników wodnych oraz obejmowanie ochroną naturalnych miejsc występowania żaby wodnej. Zachowywanie różnorodności terenu, poprawienie gospodarki melioracyjnej, zapobieganie osuszaniu terenów, korzystne jest także tworzenie korytarzy ekologicznych - pozwalających na kontaktowanie się osobników różnych populacji. Właściwa edukacja oraz doinformowanie społeczeństwa. Monitorowanie dynamiki populacji. Wymaga ochrony czynnej. W Polsce żaba jeziorkowa podlega ścisłej ochronie gatunkowej.